चन्दन यादब 
राजविराज । हरेक वर्ष १२ अगस्टमा मनाइने अन्तर्राष्ट्रिय युवा दिवस आज नेपालमा पनि विभिन्न कार्यक्रममार्फत मनाइँदै छ । यस वर्षको नारा हो— ‘दिगो विकास र सुनौलो भविष्यको सारस् स्थानीय युवाको सहभागिता, समृद्धिको आधार’।
सरकारले युवालाई प्राथमिकतामा राखेर धेरै कार्यक्रम ल्याए पनि प्रभावकारी कार्यान्वयनको अभावमा समस्या यथावत छन् । शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारी नै युवाका मुख्य चुनौती हुन् । रोजगार सिर्जनाका लागि ल्याइएका योजना पनि अलपत्र परेका छन् । स्वरोजगारमुखी कार्यक्रम नहुँदा लाखौँ युवा विदेशिन बाध्य छन् ।
राज्यले युवालाई सिर्जनशील, सीपयुक्त, उद्यमी र जिम्मेवार नागरिकका रूपमा विकास गर्न अवसर दिनुपर्छ । आर्थिक, सामाजिक, राजनीतिक परिवर्तनमा युवाको निर्णायक भूमिका हुने भएकाले नीति, कानुन र कार्यक्रममा उनीहरूको सरोकार सम्बोधन हुनु आवश्यक छ । युवालाई निर्णय प्रक्रियाबाट बाहिर राख्दा राष्ट्रले उनीहरूको उर्जा र प्रतिभा गुमाएर कुलत, विकृति, द्वन्द्व र अस्थिरताको जोखिम बेहोर्नुपर्छ ।
राष्ट्रिय युवा नीति २०६६, युथ भिजन २०२५ र राष्ट्रिय युवा परिषद गठन युवाका लागि सकारात्मक कदम भए पनि नीति निर्माणमा सार्थक सहभागिता अझै सुनिश्चित भएको छैन । प्राकृतिक विपदमा युवाले देखाएको सक्रियता उल्लेखनीय भए पनि रोजगार र अवसरको अभावले धेरै युवा शहर र विदेश पलायन भइरहेका छन् ।
शिक्षा र श्रम बजारबीच सामञ्जस्य नहुँदा दक्ष र योग्य युवाहरू बेरोजगार छन् । राज्यका नीति र कार्यक्रमले युवाका मुद्दालाई पर्याप्त प्राथमिकता नदिएको देखिन्छ । यद्यपि युवा मन्त्रालयको स्थापना, राष्ट्रिय विकास स्वयंसेवक सेवा, युवा स्वरोजगार कार्यक्रमजस्ता केही पहलहरू भएका छन्, तर ती पर्याप्त छैनन् । गैरसरकारी क्षेत्रले चेतना अभिवृद्धि, सशक्तीकरण, दुर्व्यसन नियन्त्रण, पुनर्स्थापना, व्यवसायिक सीप विकासमा योगदान दिइरहेका छन् ।
नेपालको संविधानमा उल्लेखित युवा सम्बन्धी प्रावधान कार्यान्वयन, युवालक्षित नीतिनिर्माण र सचेतना अभिवृद्धिका लागि अन्तर्राष्ट्रिय युवा दिवस मनाइन्छ । संयुक्त राष्ट्रसंघले १९९९ मा प्रत्येक १२ अगस्टलाई अन्तर्राष्ट्रिय युवा दिवस घोषणा गरेको हो, जसको उद्देश्य विश्वभरका सरकार र सरोकारवालालाई युवाका मुद्दामा सचेत गराउनु हो ।
तर, युवाका सवाल, अधिकार र अवसरका लागि सरकार र युवाबीच समन्वय, सहकार्य र सहभागिता नहुन्जेल मुलुकले अपेक्षित विकासको गति लिन सक्दैन ।
हामी क्षमा चाहन्छौं यो पोस्ट धेरै पुरानो भएको ले कमेन्ट बक्स बन्द गरेको छौं |